Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ ΤΟΥ ΕΚΑΤΟΝΤΑΡΧΟΥ, ή «Ο λόγος (και ο Λόγος) του Θεού είναι παντοδύναμος» (Ματθ. 8, 5-13)
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ ΤΟΥ ΕΚΑΤΟΝΤΑΡΧΟΥ, ή «Ο λόγος (και ο Λόγος) του Θεού είναι παντοδύναμος» (Ματθ. 8, 5-13)
Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
Όταν τελείωσε ο Ιησούς την θαυμαστή επί του Όρους ομιλία Του, κατέβηκε από το γειτονικό προς τη λίμνη της Γαλιλαίας αυτό οροπέδιο, ενώ τον ακολουθούσε κόσμος πολύς. Μετά τη θεραπεία ενός λεπρού, και μόλις μπήκε ο Χριστός στην Καπερναούμ, τον πλησίασε ένας εκατόνταρχος (αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, επικεφαλής ομάδος εκατό αντρών), και τον παρακαλούσε λέγοντας: «Κύριε, ο δούλος μου είναι κατάκοιτος στο σπίτι, παράλυτος, και υποφέρει φοβερά». Στο πρωτότυπο κείμενο του Ματθαίου αναφέρεται για το δούλο η λέξη “παις” (παιδί μου), που σημαίνει ότι ο ανώτερος αυτός αξιωματικός ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τον ικανό υπηρέτη του, ο οποίος φαινόταν να είναι στα τελευταία του και βασανιζόταν από δριμείς πόνους.
Η αγάπη, το έλεος και η πίστη προκαλούν το θαύμα εξ Ουρανού, και ο Κύριος του απάντησε: «Εγώ θα έρθω και θα τον θεραπεύσω» (ή ακόμη και ως ερώτηση, με την ίδια έννοια, που αναμένει απάντηση εμπιστοσύνης: ‘Να έρθω στην οικία σου δηλαδή για να τον θεραπεύσω;’), ήτοι: ‘ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ’. Φαίνεται εδώ η παντοδυναμία και θεότητα του Ιησού, ο οποίος εσυγκινείτο ιδιαίτερα από τα πάθη και τα προβλήματα των ανθρώπων και έσπευδε, και σπεύδει συνεχώς, προς βοήθεια της πάσχουσας ανθρωπότητας. Ο Χριστός μάλιστα δεν ξεχωρίζει φυλετικά τους ανθρώπους, αλλά, όπως φαίνεται σε πολλές αγαθοεργίες Του, εκδηλώνει και εδώ την διάθεση να εισέλθει σε σπίτι αλλοεθνούς, προκειμένου να ολοκληρώσει την θεραπεία, ενώ έτσι τονίζει και την εξαιρετική προσωπικότητα και πίστη του εκατόνταρχου.
Ο εκατόνταρχος τού αποκρίθηκε: «Κύριε, δεν είμαι άξιος να σε δεχτώ στο σπίτι μου. Πες όμως μόνο μια λέξη, και θα γιατρευτεί ο δούλος μου». Από γνήσια ταπείνωση ο αξιωματικός θεωρεί ότι είναι ανάξιος, όχι μόνο για την ευεργεσία που θα του γίνει, αλλά και για να εισέλθει στην οικία του ο Ιησούς. Μπροστά στην ανυπέρβλητη αγιότητα του Χριστού, θεωρεί τον εαυτόν του τιποτένιο και αμαρτωλό. Η πίστη του πράγματι ήταν μεγάλη, διότι δέχεται τον Ιησού ως Θεό, αφού δηλώνει ότι μόνο με ένα λόγο Του, και εξ αποστάσεως, μπορεί ο Κύριος να θεραπεύσει, στη στιγμή, τον δούλο του (Τις εξ αποστάσεως θεραπείες που επιτέλεσε ο Χριστός, ως Υιός του Θεού, κατά την επίγειο ζωή Του, προσπαθεί δαιμονικά να μιμηθεί ο αποκρυφισμός και η μαγεία). Αν και είμαι εκατόνταρχος, «είμαι και εγώ άνθρωπος κάτω από εξουσία», συνεχίζει να λέει ο ρωμαίος αξιωματικός. «Και έχω στρατιώτες στη διοίκησή μου. Λέω στον ένα “πήγαινε” και πηγαίνει, και στον άλλο “έλα” και έρχεται, και στο δούλο μου “κάνε αυτό” και το κάνει». Το νόημα των λόγων του εκατόνταρχου είναι το εξής: (α) Όπως εγώ έχω υπό την εξουσία μου στρατιώτες και υπακούουν, έτσι και εσύ Κύριε έχεις υπό την εξουσία σου τις αγγελικές δυνάμεις, τους οποίους αποστέλλεις εις βοήθεια των ανθρώπων, (β) Εσύ είσαι ο Κύριος επί των παθών, της ζωής και του θανάτου, όπως εγώ εξουσιάζω επί του ρωμαϊκού στρατού, και (γ) Αφού εγώ, που είμαι κάτω από εξουσία, μπορώ και εξουσιάζω άλλους, Εσύ που δεν έχεις άλλον να σε διαφεντεύει, μπορείς επομένως να εκτελέσεις τα πάντα.
Όταν τον άκουσε ο Ιησούς, θαύμασε, και είπε σ’ όσους τον ακολουθούσαν (τον Ιησού): «Αλήθεια σας λέω, τόση πίστη δεν βρήκα ούτε ανάμεσα στους Ισραηλίτες». Διότι ο εκατόνταρχος, αν και εθνικός, πίστεψε στον Χριστό, ενώ πολλοί εκ των Ιουδαίων, που είχαν εξάλλου στην Παράδοσή τους γραπτώς τις προφητείες περί του Μεσσίου –αλλά και έβλεπαν τα μοναδικά καθημερινώς, και στο φως του ηλίου, θαύματά Του- δεν πίστευαν σ’ Αυτόν. Με τη διακήρυξή Του, και τον έπαινο του Ιησού προς τον εκατόνταρχο, κάλεσε επίσης τους Ισραηλίτες να αναχθούν στην πραγματική πίστη, που αφορά το πρόσωπό Του ως μονογενούς Υιού του Θεού Πατρός. «Και σας λέω», συνεχίζει ο Χριστός, «πως θα ’ρθουν πολλοί από ανατολή και δύση και θα καθίσουν μαζί με τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ στο τραπέζι της βασιλείας των Ουρανών, ενώ οι κληρονόμοι της βασιλείας θα πεταχτούν έξω, στο σκοτάδι. Εκεί θα κλαίνε και θα τρίζουν τα δόντια τους».
Προλέγει με την αφορμή αυτή ο Ιησούς, την επιστροφή των εθνικών απ’ όλη την οικουμένη, που θα αποτελέσουν την μία ποίμνη, την Εκκλησία του Κυρίου, μαζί με τους Ιουδαίους, οι οποίοι και θα αποτελούν συνολικά πλέον, χωρίς διάκριση, τον λαό του Θεού, και θα απολαμβάνουν εξίσου τα αγαθά της πνευματικής βασιλείας των Ουρανών. Αντίθετα, πολλοί από τους ‘υιούς της βασιλείας’ [οι Ιουδαίοι δηλαδή, που σ’ αυτούς δόθηκε το προνόμιο της εξ’ αρχής προετοιμασίας του κόσμου να δεχθεί το μήνυμα του Λυτρωτή, και που αθέτησαν την υπόσχεσή τους και απίστησαν στον Λόγο του Θεού] θα εκβληθούν ως εκ τούτου στους αιώνιους βασανισμούς, όπου διαφόρως θα υποφέρουν, ανάλογα με την κατάπτωση της πίστης και της αγάπης και τον εγωισμό, που έδειξαν όσο ζούσαν. Η εικόνα που χρησιμοποιεί ο Ιησούς είναι παρμένη από τα πλούσια δείπνα της εποχής, στα οποία επικρατούσε φωτοχυσία και σχέσεις αγάπης μεταξύ των συνδαιτυμόνων, ενώ απ’ έξω επικρατούσε το βαθύ σκοτάδι, η απομόνωση και η ερημιά. Έτσι θα είναι, λέγει, η βασιλεία του Θεού, αναφορικά με τους μη μετανοούντες. Φανερώνει επιπλέον και το εσωτερικό σκοτάδι των απίστων και την απομάκρυνσή τους από την Αυτό-αλήθεια και την πηγή του ακτίστου φωτός της Θείας Χάριτος, που είναι ο Ιησούς Χριστός. Ο “βρυγμός” των οδόντων (τρίξιμο των δοντιών) δείχνει τη μεγάλη λύπη και απελπισία τους, καθώς και την αγανάκτηση και ζήλια των κολασμένων για τη σωτηρία των άλλων. Το συνεχές δε κλάμα τους, δηλώνει την άφατη οδύνη που θα νοιώθουν.
Και είπε κατόπιν στον εκατόνταρχο ο Ιησούς: «Πήγαινε, και όπως πίστεψες, έτσι θα σου γίνει». Όπως δέχτηκες (και επειδή πίστεψες) ότι μπορώ, από εδώ που είμαι, να θεραπεύσω ως Θεός το δούλο σου, έτσι θα γίνει σε σένα. «Γενηθήτω το αίτημά σας», λέγει ο Κύριος στους πιστεύοντες και ευσεβώς ζώντες. Θεραπεύω την συγκεκριμένη παράλυση, κάθε σωματική και ψυχική ασθένεια, αλλά και την υπαρξιακή και οντολογική παράλυση της ανθρωπότητας, με την παντοδύναμη Χάρη μου. Και μάλιστα ΣΤΗ ΣΤΙΓΜΗ. Φτάνει οι άνθρωποι να το ζητάνε με πίστη, ταπείνωση, αγάπη. «ΚΑΙ ΕΥΘΥΣ ΑΜΕΣΩΣ ΚΑΘΑΡΙΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΡΕΥΤΗΚΕ Ο ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΟΥ», μόλις ο Χριστός πρόφερε τις λέξεις αυτές. Διότι ο Ιησούς, ως Θεάνθρωπος, τα πάντα δύναται να τελέσει, όσα θέλει και βούλεται, για τη σωτηρία του κόσμου.
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:
Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
Όταν τελείωσε ο Ιησούς την θαυμαστή επί του Όρους ομιλία Του, κατέβηκε από το γειτονικό προς τη λίμνη της Γαλιλαίας αυτό οροπέδιο, ενώ τον ακολουθούσε κόσμος πολύς. Μετά τη θεραπεία ενός λεπρού, και μόλις μπήκε ο Χριστός στην Καπερναούμ, τον πλησίασε ένας εκατόνταρχος (αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, επικεφαλής ομάδος εκατό αντρών), και τον παρακαλούσε λέγοντας: «Κύριε, ο δούλος μου είναι κατάκοιτος στο σπίτι, παράλυτος, και υποφέρει φοβερά». Στο πρωτότυπο κείμενο του Ματθαίου αναφέρεται για το δούλο η λέξη “παις” (παιδί μου), που σημαίνει ότι ο ανώτερος αυτός αξιωματικός ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τον ικανό υπηρέτη του, ο οποίος φαινόταν να είναι στα τελευταία του και βασανιζόταν από δριμείς πόνους.
Η αγάπη, το έλεος και η πίστη προκαλούν το θαύμα εξ Ουρανού, και ο Κύριος του απάντησε: «Εγώ θα έρθω και θα τον θεραπεύσω» (ή ακόμη και ως ερώτηση, με την ίδια έννοια, που αναμένει απάντηση εμπιστοσύνης: ‘Να έρθω στην οικία σου δηλαδή για να τον θεραπεύσω;’), ήτοι: ‘ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ’. Φαίνεται εδώ η παντοδυναμία και θεότητα του Ιησού, ο οποίος εσυγκινείτο ιδιαίτερα από τα πάθη και τα προβλήματα των ανθρώπων και έσπευδε, και σπεύδει συνεχώς, προς βοήθεια της πάσχουσας ανθρωπότητας. Ο Χριστός μάλιστα δεν ξεχωρίζει φυλετικά τους ανθρώπους, αλλά, όπως φαίνεται σε πολλές αγαθοεργίες Του, εκδηλώνει και εδώ την διάθεση να εισέλθει σε σπίτι αλλοεθνούς, προκειμένου να ολοκληρώσει την θεραπεία, ενώ έτσι τονίζει και την εξαιρετική προσωπικότητα και πίστη του εκατόνταρχου.
Ο εκατόνταρχος τού αποκρίθηκε: «Κύριε, δεν είμαι άξιος να σε δεχτώ στο σπίτι μου. Πες όμως μόνο μια λέξη, και θα γιατρευτεί ο δούλος μου». Από γνήσια ταπείνωση ο αξιωματικός θεωρεί ότι είναι ανάξιος, όχι μόνο για την ευεργεσία που θα του γίνει, αλλά και για να εισέλθει στην οικία του ο Ιησούς. Μπροστά στην ανυπέρβλητη αγιότητα του Χριστού, θεωρεί τον εαυτόν του τιποτένιο και αμαρτωλό. Η πίστη του πράγματι ήταν μεγάλη, διότι δέχεται τον Ιησού ως Θεό, αφού δηλώνει ότι μόνο με ένα λόγο Του, και εξ αποστάσεως, μπορεί ο Κύριος να θεραπεύσει, στη στιγμή, τον δούλο του (Τις εξ αποστάσεως θεραπείες που επιτέλεσε ο Χριστός, ως Υιός του Θεού, κατά την επίγειο ζωή Του, προσπαθεί δαιμονικά να μιμηθεί ο αποκρυφισμός και η μαγεία). Αν και είμαι εκατόνταρχος, «είμαι και εγώ άνθρωπος κάτω από εξουσία», συνεχίζει να λέει ο ρωμαίος αξιωματικός. «Και έχω στρατιώτες στη διοίκησή μου. Λέω στον ένα “πήγαινε” και πηγαίνει, και στον άλλο “έλα” και έρχεται, και στο δούλο μου “κάνε αυτό” και το κάνει». Το νόημα των λόγων του εκατόνταρχου είναι το εξής: (α) Όπως εγώ έχω υπό την εξουσία μου στρατιώτες και υπακούουν, έτσι και εσύ Κύριε έχεις υπό την εξουσία σου τις αγγελικές δυνάμεις, τους οποίους αποστέλλεις εις βοήθεια των ανθρώπων, (β) Εσύ είσαι ο Κύριος επί των παθών, της ζωής και του θανάτου, όπως εγώ εξουσιάζω επί του ρωμαϊκού στρατού, και (γ) Αφού εγώ, που είμαι κάτω από εξουσία, μπορώ και εξουσιάζω άλλους, Εσύ που δεν έχεις άλλον να σε διαφεντεύει, μπορείς επομένως να εκτελέσεις τα πάντα.
Όταν τον άκουσε ο Ιησούς, θαύμασε, και είπε σ’ όσους τον ακολουθούσαν (τον Ιησού): «Αλήθεια σας λέω, τόση πίστη δεν βρήκα ούτε ανάμεσα στους Ισραηλίτες». Διότι ο εκατόνταρχος, αν και εθνικός, πίστεψε στον Χριστό, ενώ πολλοί εκ των Ιουδαίων, που είχαν εξάλλου στην Παράδοσή τους γραπτώς τις προφητείες περί του Μεσσίου –αλλά και έβλεπαν τα μοναδικά καθημερινώς, και στο φως του ηλίου, θαύματά Του- δεν πίστευαν σ’ Αυτόν. Με τη διακήρυξή Του, και τον έπαινο του Ιησού προς τον εκατόνταρχο, κάλεσε επίσης τους Ισραηλίτες να αναχθούν στην πραγματική πίστη, που αφορά το πρόσωπό Του ως μονογενούς Υιού του Θεού Πατρός. «Και σας λέω», συνεχίζει ο Χριστός, «πως θα ’ρθουν πολλοί από ανατολή και δύση και θα καθίσουν μαζί με τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ στο τραπέζι της βασιλείας των Ουρανών, ενώ οι κληρονόμοι της βασιλείας θα πεταχτούν έξω, στο σκοτάδι. Εκεί θα κλαίνε και θα τρίζουν τα δόντια τους».
Προλέγει με την αφορμή αυτή ο Ιησούς, την επιστροφή των εθνικών απ’ όλη την οικουμένη, που θα αποτελέσουν την μία ποίμνη, την Εκκλησία του Κυρίου, μαζί με τους Ιουδαίους, οι οποίοι και θα αποτελούν συνολικά πλέον, χωρίς διάκριση, τον λαό του Θεού, και θα απολαμβάνουν εξίσου τα αγαθά της πνευματικής βασιλείας των Ουρανών. Αντίθετα, πολλοί από τους ‘υιούς της βασιλείας’ [οι Ιουδαίοι δηλαδή, που σ’ αυτούς δόθηκε το προνόμιο της εξ’ αρχής προετοιμασίας του κόσμου να δεχθεί το μήνυμα του Λυτρωτή, και που αθέτησαν την υπόσχεσή τους και απίστησαν στον Λόγο του Θεού] θα εκβληθούν ως εκ τούτου στους αιώνιους βασανισμούς, όπου διαφόρως θα υποφέρουν, ανάλογα με την κατάπτωση της πίστης και της αγάπης και τον εγωισμό, που έδειξαν όσο ζούσαν. Η εικόνα που χρησιμοποιεί ο Ιησούς είναι παρμένη από τα πλούσια δείπνα της εποχής, στα οποία επικρατούσε φωτοχυσία και σχέσεις αγάπης μεταξύ των συνδαιτυμόνων, ενώ απ’ έξω επικρατούσε το βαθύ σκοτάδι, η απομόνωση και η ερημιά. Έτσι θα είναι, λέγει, η βασιλεία του Θεού, αναφορικά με τους μη μετανοούντες. Φανερώνει επιπλέον και το εσωτερικό σκοτάδι των απίστων και την απομάκρυνσή τους από την Αυτό-αλήθεια και την πηγή του ακτίστου φωτός της Θείας Χάριτος, που είναι ο Ιησούς Χριστός. Ο “βρυγμός” των οδόντων (τρίξιμο των δοντιών) δείχνει τη μεγάλη λύπη και απελπισία τους, καθώς και την αγανάκτηση και ζήλια των κολασμένων για τη σωτηρία των άλλων. Το συνεχές δε κλάμα τους, δηλώνει την άφατη οδύνη που θα νοιώθουν.
Και είπε κατόπιν στον εκατόνταρχο ο Ιησούς: «Πήγαινε, και όπως πίστεψες, έτσι θα σου γίνει». Όπως δέχτηκες (και επειδή πίστεψες) ότι μπορώ, από εδώ που είμαι, να θεραπεύσω ως Θεός το δούλο σου, έτσι θα γίνει σε σένα. «Γενηθήτω το αίτημά σας», λέγει ο Κύριος στους πιστεύοντες και ευσεβώς ζώντες. Θεραπεύω την συγκεκριμένη παράλυση, κάθε σωματική και ψυχική ασθένεια, αλλά και την υπαρξιακή και οντολογική παράλυση της ανθρωπότητας, με την παντοδύναμη Χάρη μου. Και μάλιστα ΣΤΗ ΣΤΙΓΜΗ. Φτάνει οι άνθρωποι να το ζητάνε με πίστη, ταπείνωση, αγάπη. «ΚΑΙ ΕΥΘΥΣ ΑΜΕΣΩΣ ΚΑΘΑΡΙΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΡΕΥΤΗΚΕ Ο ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΟΥ», μόλις ο Χριστός πρόφερε τις λέξεις αυτές. Διότι ο Ιησούς, ως Θεάνθρωπος, τα πάντα δύναται να τελέσει, όσα θέλει και βούλεται, για τη σωτηρία του κόσμου.
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:
- Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, 2003
- ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ, Βαρθολομαίου Γεωργιάδου, επισκόπου Κορίνθου (+), Αθ. 1992
- ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ, Π.Ν. Τρεμπέλα, εκδ. Ο Σωτήρ, 1989
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου