Γεμάτος απλότητα, σαφήνεια και πειστικότητα ο αγιοπνευματικός λόγος του Αγίου Γρηγορίου μας προσφέρει στην ομιλία του αυτή συμπυκνωμένη τη συνολική θεολογική θεώρηση του σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία του πεσμένου ανθρώπου.
Με τη πρώτη ανάγνωση, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια κατανοήσεως, αισθάνεται ο προσεκτικός αναγνώστης ψυχική ανάταση και ανάπαυση. Γεύεται άμεσα την πνευματική γλυκύτητα του λόγου του Αγίου και ζει πειστικά πληροφορημένος το μεγάλο θαύμα της εν Χριστώ σωτηρίας του. Ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται ότι είναι άμεση η υποχρέωση του να αποδεχτεί πλήρως τον λόγο του Αγίου χωρίς δυνατότητα αμφισβήτησης ή κριτικής. Κατά τρόπο θαυματουργικό νιώθει κανείς την ανάγκη να προχωρήσει άμεσα στην εφαρμογή των συμβουλών του Αγίου σε προσωπικό επίπεδο.
Η έκταση της ομιλίας αυτής είναι μεγάλη. Ο πλούτος της σε θεολογικά νοήματα είναι αρκετός για να πληροφορήσει και αυτόν που γνωρίζει τον Χριστό από προσωπική εμπειρία αλλά και αυτόν που θέλει μόλις τώρα να αρχίσει. Θα παρουσιάσουμε μονάχα λίγες φράσεις, αντιπροσωπευτικές της θεολογικής ανάλυσης που κάνει ο Άγιος σχετικά με το γεγονός της σωτηρίας μας, το οποίο αποκορυφώνεται στην Ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χριστού:
«Η Ανάσταση του Κυρίου, τονίζει ο Άγιος, είναι η ανανέωση της ανθρωπίνης φύσεως. Είναι η αναζώοση και η ανάπλαση και η επάνοδος μας προς την αθάνατη ζωή του πρώτου Αδάμ. Εκείνος καταβροχθίσθηκε από το θάνατο, λόγω της αμαρτίας, και με το θάνατο παλινδρόμησε προς τη γη από την οποία πλάσθηκε. Ο πόνος του Θεού ήταν τώρα η σωτηρία του ανθρώπου. Ο Λόγος του Θεού, ο προαιώνιος και απερίληπτος και παντοκράτωρ και παντοδύναμος Υιός μπορούσε να σώσει τον άνθρωπο από τη θνητότητα και τη δουλεία του διαβόλου χωρίς την ενανθρώπηση του. Όμως, ο καταλληλότερος προς τη φύση και την ασθένεια μας τρόπος ήταν αυτός: ο δια της ενανθρωπήσεως του Λόγου του Θεού. Γιατί ο τρόπος αυτός έχει το δίκαιο με το μέρος του. Τίποτα δεν ενεργείται από το Θεό κατά τρόπο άδικο: ο άνθρωπος εγκαταλείφθηκε από το Θεό αφού αυτός πρώτος τον εγκατέλειψε. Έτσι, μπήκε στον κόσμο ο Θάνατος. Εκούσια παραδοθήκαμε στη δουλεία του διαβόλου. Ο Θεός ήθελε πρώτα να καταβληθεί ο διάβολος με τρόπο δίκαιο (δηλαδή από ένα άνθρωπο) και ύστερα με τη δύναμη της Αναστάσεως Του και τη μέλλουσα κρίση να συντριβεί. Αυτή άλλωστε είναι η άριστη τάξη να προηγείται η δικαιοσύνη της δυνάμεως. Το έργο αυτό είναι έργο Θείας και αγαθής προνοίας και όχι τυραννίας.
Ο ανθρωποκτόνος εξεγέρθηκε από φθόνο και μίσος εναντίον μας. Τώρα ο αρχηγός της ζωής κινήθηκε από υπερβολή φιλανθρωπίας προς εμάς. Ο πλάστης αγάπησε τη σωτηρία του πλαστουργήματος του. Ο ελευθερωτής πραγματοποίησε την τελική νίκη εναντίον του αρχέκακου εχθρού και ανακαίνισε το πλάσμα του. Ήταν απαραίτητο ο νικητής να νικηθεί από τη νικημένη φύση για αυτό ακριβώς ήταν αναγκαίο να γίνει ένας νέος άνθρωπος που θα ήταν άγευστος της αμαρτίας. Αυτό βέβαια ήταν από τα αδύνατα. Η Αγία Γραφή λέει ότι: «κανένας δεν είναι αναμάρτητος ούτε αν η ζωή του διαρκέσει μια ημέρα». Έτσι, ο μόνος αναμάρτητος ο Υιός και Λόγος του Θεού γίνεται ο Υιός του ανθρώπου. Δεν έλαβε μονάχα την ανθρώπινη φύση αλλά ενώθηκε με αυτή αδιαίρετα. Γεννήθηκε Θεός μαζί και άνθρωπος. Αν ήταν σπέρμα δεν θα ήταν νέος άνθρωπος, ούτε θα ήταν αρχηγός και χορηγός της νέας ζωής και δεν θα του ήταν δυνατόν να δεχτεί στον εαυτό του το πλήρωμα της άφθαρτης Θεότητας ούτε να κάνει τη σάρκα ανεξάντλητη πηγή αγιασμού.
Ο Χριστός μένει αναλλοίωτα Θεός και γίνεται από ευσπλαχνία τέλειος άνθρωπος. Έτσι νικιέται από άνθρωπο ο διάβολος που νίκησε στην αρχή τον άνθρωπο. Καταβάλλεται από την έπαρση του ο εχθρός και ο άνθρωπος αναπλάθεται από τον ψυχικό και πραγματικό θάνατο. Ο σατανάς εγκαταλείφθηκε δίκαια από το Θεό. Ο Χριστός μας λύτρωσε από τη νέκρωση. Με τη ταπείνωση Του έγινε δάσκαλος μας και μας δείχνει το δρόμο που οδηγεί στη ζωή. Ήμασταν τέκνα της οργής εξαιτίας της αμαρτίας και της ανυπακοής μας. Τώρα προσκολλημένοι στο Χριστό γίναμε παιδιά ευδοκίας. Ο ουρανός ανοίχθηκε για μας. Το πνεύμα του Θεού παραμένει μέσα μας γιατί Αυτός που ανέστησε τον Χριστό από τους νεκρούς ζωοποίησε και τα θνητά μας σώματα. Με τον αναστημένο Χριστό που δεν κυριεύεται πλέον καθόλου από τον θάνατο, πραγματοποιήθηκε η αρχή της μελλοντικής αναστάσεως όλων μας. Η φύση μας τώρα βρίσκεται στα δεξιά της μεγαλωσύνης του Τριαδικού Θεού στους ουρανούς επάνω από κάθε αρχή και εξουσία.
Αν ο ενσαρκωμένος Χριστός δεν πάθαινε σαρκικά και δεν υπέφερε το θάνατο, και αν δεν ανασταινόταν και δεν αναλαμβανόταν στον ουρανό, δεν θα γνωρίζαμε την υπερβολή της αγάπης του θεού προς εμάς. Εμείς τώρα μένοντας στην υπακοή και ζώντας το μυστήριο της ευεργεσίας του Θεού με σύνεση, γινόμαστε διαρκώς ταπεινότεροι. Από αυτή την ταπείνωση μας προέρχεται και η σωτηρία μας. Η θυσία του Χριστού μας συμφιλίωσε με τον Πατέρα και μας καθάρισε. Η ελευθερία της Αναστάσεως χαρίσθηκε και εξασφαλίστηκε για μας και για όλους που ήρθαν και θα έρθουν αργότερα. Ο Χριστός με το θάνατο του, κατέβηκε στον Άδη και κύρηξε το Ευαγγέλιο σε όσους έζησαν πριν από αυτόν για να δοθεί και σε αυτούς το δώρο της Θείας οικονομίας. Ο ανεύθυνος και αναμάρτητος με το αίμα Του μας λύτρωσε από την ευθύνη συγχωρώντας τις αμαρτίες μας.
Ελευθερωθήκαμε αφού νικήθηκε ο διάβολος και σχίστηκε στο σταυρό το χειρόγραφο των αμαρτιών μας. Η Ανάσταση μας ελευθέρωσε από το θάνατο. Μετά από τα γεγονότα αυτά ο κάθε πιστός πρέπει να χαίρεται με ελπίδα. Πρέπει ακόμη με σύνεση να υποφέρει την αθλιότητα αυτής της ζωής. Με την υπομονή να αντιτάσσεται, αν χρειαστεί, μέχρις αίματος προς την αμαρτία. Γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό για τον άνθρωπο, και από αυτόν τον θάνατο, από το κακό της αμαρτίας. Οι Άγιοι τα υπέφεραν όλα, οι μάρτυρες έδωκαν τη ζωή τους για να μην στερηθούν το Χριστό. Ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς για να ζήσουμε και εμείς σε νέα ζωή. Η ζωή αυτή τώρα βλέπεται σαν σε καθρέπτη, τότε θα βλέπουμε τον Θεό πρόσωπο προς πρόσωπο. Ας μας βοηθήσει να επιτύχουμε και εμείς με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Χριστού τη γεύση της θείας ελλάμψεώς και λαμπρότητας. Εκείνος από αγάπη για όλους εμάς έγινε άνθρωπος, έπαθε, τάφηκε και αναστήθηκε. Με την Ανάληψη Του ανύψωσε στους ουρανούς τη πεσμένη μας φύση και την τίμησε με την κοινωνία του άναρχου Πατέρα και του Παναγίου και ζωοποιού Πνεύματος.»
Με τα λόγια αυτά του Αγίου είναι σίγουρο ότι μπορούμε να δούμε πιο καθαρά το μυστήριο της εν Χριστώ σωτηρίας μας. Η σχέση μας μαζί Του δεν εξαρτάται πλέον από την προσωπική μας θέληση. Είναι δεδομένη από τη φύση μας. Για το λόγο αυτό ακριβώς πραγματοποιείται εν Χριστώ η καινούρια ιστορία του ανθρώπου, επειδή εμείς αποδειχθήκαμε αδύναμοι να ζήσουμε τη σχέση μας με το Θεό μέσα στο πνεύμα της απλότητας και της υπακοής. Τώρα με τον Χριστό δεν έχουμε τη δυνατότητα να δικαιολογηθούμε γιατί είμαστε αδύνατοι και πεσμένοι. Ο ίδιος συγχώρησε και συγχωρεί την αδυναμία και την πτώση μας και μας ανακαινίζει. Το δικό μας έργο δηλαδή, δεν είναι να νικήσουμε μόνοι μας την αμαρτία. Ένα χρειάζεται να κάνουμε: να αποδεχθούμε ταπεινά την αμαρτωλότητα μας και να του ζητήσουμε με μετάνοια το έλεος και τη Χάρη Του που συνιστά και την αναγέννηση μας.
Μέσα στο πνεύμα της χαράς, της δυνάμεως και της ελπίδας της Αναστάσεως μπορούμε όλοι να ζήσουμε γιατί ο Χριστός μας έδωκε το δικαίωμα αυτό. Αν συνεχίζουμε να μένουμε εκούσια στο φόβο και τη θλίψη της αυτονόμησης μας είμαστε υπεύθυνοι μονάχα εμείς.
Χριστός Ανέστη,
Αρχιμανδρίτης Μεθόδιος Αλεξίου
(Από η σύναξη των νέων του Πνευματικού μας Κέντρου τη Δευτέρα του Θωμά.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου