Φιλόθεος ο Σιναΐτης (Όσιος): Σύντομη Βιογραφία - Εισαγωγικά Σχόλια (από τη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών)

Σύντομη βιογραφία: Ο οσιότατος πατέρας μας Φιλόθεος χρημάτισε ηγούμενος της λογικής ποίμνης των μοναχών του Σινά, γι' αυτό και ονομάζεται Σιναΐτης. Ο χρόνος όμως της ακμής και του τέλους του μας είναι άγνωστος.

Ο παρών λόγος, χωρισμένος σε σαράντα κεφάλαια, είναι άριστος καρπός της φιλοπονίας του και γεμάτος με απερίγραπτη πνευματική σοφία και ψυχική ωφέλεια. έτσι δε θεωρήθηκε με κανένα τρόπο δίκαιο, να χωριστεί από το σύνολο των λοιπών Νηπτικών. Αν κανείς τον ονομάσει ακριβή κανόνα της νήψεως και της φρουρήσεως του νου και της καθαρότητας της καρδιάς δε θα πέσει έξω.

Εισαγωγικά σχόλια: Σπουδαιότατα τα σαράντα κεφάλαια του οσίου πατέρα μας Φιλοθέου. Οι ανθολόγοι της φιλοκαλίας τα είδαν «γεμάτα πνευματική σοφία» και σαν «γνώμονα νήψεως και καθαρότητος της καρδίας». Και πράγματι, κάθε κεφάλαιο και ένα πνευματικό μαργαριτάρι.

Γνήσιο τέκνο του Όρους Σινά, με τα 40 κεφάλαια συμπυκνώνει όλη την ησυχαστική και πνευματική σιναϊτική παράδοση, όλες τις πατερικές μοναστικές εμπειρίες, όπως τις εκθέτει στην ουρανοδρόμο Κλίμακά του ο μεγάλος δάσκαλος του μοναχισμού, κοινοβιακού και ησυχαστικού, άγιος Ιωάννης. Όπως όλοι οι ησυχαστές, δίνει έμφαση στην εσωτερική εργασία με την αδιάλειπτη νοερά επίκληση του ονόματος του Κυρίου Ιησού, στις πνευματικές θεωρίες και στο χαροποιό πένθος, δηλαδή τη μνήμη του θανάτου. Το 6ο κεφάλαιο είναι ασυγκρίτου πνευματικού κάλους, όταν ο Όσιος περιγράφει την ομορφιά της μνήμης του θανάτου, την αγάπη του να κρατήσει τη μνήμη αυτή κοντά του, αυτή τη «θυγατέρα του Αδάμ», να την κάνει σύζυγό του, να κοιμάται μαζί της και να συνομιλεί πάντοτε για τα μετά τον θάνατο. Αλλά, με στεναγμό ομολογεί, ότι δεν τον άφησε να ικανοποιήσει το θείο πόθο του η σκοτεινή του διαβόλου θυγατέρα, η λήθη.

Ο όσιος Φιλόθεος, σαν τους προ αυτού πνευματικούς πατέρες, ακολουθεί τις ασκητικές μεθόδους των, τη σιωπή και την περιεκτική εγκράτεια, τη μελέτη των παθών του Κυρίου, την ταπείνωση και τα δάκρυα σαν μέσα καθάρσεως της ψυχής. Κυρίως θεωρεί την ταπείνωση σαν θεϊκή αρετή, αφού αυτή ντύθηκε σε όλο το βίο του ο Κύριος Ιησούς, υπογραμμίζοντας την αθλιότητα της υπερηφάνειας, από την οποία έπεσαν οι άγγελοι και ο Αδάμ.

Στη συνέχεια προβαίνει σε συστηματική ανάλυση του τριμερούς της ψυχής, διαιρώντας τα πάθη σε ομάδες που αναλογούν στο λογιστικό, το επιθυμητικό και το θυμικό και αντιπαραθέτει τις ανάλογες αρετές, που απεργάζονται οι εντολές του Χριστού, τονίζοντας ότι η νοερά προσευχή πρέπει να είναι ακατάπαυστη, ώστε να έρχεται ο Ιησούς σε βοήθεια της αγωνιζομένης ψυχής, ενώ παράλληλα συνιστά και τη χρήση του αντιρρητικού λογισμού, που φυσικά, αυτή η μέθοδος εκδιώξεως των πονηρών λογισμών, είναι για τους δυναμωθέντες στη βούληση.

Επίσης ο όσιος Φιλόθεος, σαν έμπειρος ασκητής και μαχητής στις ερήμους του απαρηγόρητου Σινά με τους δαίμονες, αποκαλύπτει τις μεθόδους και τις πανουργίες των πονηρών πνευμάτων και τις ποικίλες μεταμορφώσεις τους για να απαντήσουν τους στρατιώτες του Χριστού, για να καταλήξει στην αγαπητή του πνευματική εργασία της μνήμης του θανάτου, που την χαρακτηρίζει ως περιεκτική πολλών αρετών, τις οποίες και περιγράφει.

Τα 40 κεφάλαια του σιναΐτου Οσίου είναι αντάξια άνθη της σιναϊτικής παραδόσεως και γνήσιοι καρποί του Αγίου Πνεύματος, που έρχονται να βεβαιώσουν τη συνέχεια της εν Χριστώ αληθείας, σαρκωμένης στα εκλεκτά σκεύη Του δια μέσου των κοσμικών μεταβολών των αιώνων.

Αναρτήθηκε από D στις 12:22 μ.μ.